Kính thưa quý vị đại biểu, các Thầy giáo, Cô giáo và các em học sinh thân mến!

Nhằm giữ vững, phát huy truyền thống cách mạng và tinh thần đền ơn đáp nghĩa đối với những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Ngay sau ngày đất nước thống nhất, UBND huyện Lệ Thủy đã phê chuẩn dự án xây dựng nghĩa trang liệt sĩ Mai Thủy tại địa bàn xã Mai Thủy làm nơi tưởng niệm, tôn vinh những người con thân yêu của Tổ quốc đã anh dũng hy sinh xương máu của mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nghĩa trang được khởi công xây dựng vào năm 1975 và hoàn thành năm 1976.

Nghĩa trang nằm trên một vùng đồi rộng lớn thuộc xã Mai Thủy, trên đỉnh đồi bốn bề cây xanh bao phủ bóng mát. Từ đây phóng tầm mắt về hướng Đông có thể bao quát cả vùng đồng bằng Lệ Thủy. Đây là nơi yên nghỉ của 2128 anh hùng liệt sĩ đã hi sinh trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ ở khắp mọi miền đất nước.

Nghĩa trang gồm có một tượng đài và 5 ô mộ. Ô mộ số 1, 2, 4 mỗi ô có 17 hàng với 510 ngôi mộ, riêng ô mộ số 3 có 18 hàng với 540 ngôi mộ. Ô mộ số 5 là ô mộ mới quy tập với 52 ngôi mộ. Đặc biệt, phía sau tượng đài là khu mộ của các anh hùng liệt sĩ như Lâm Uý, Bùi Trung Lập… và bên trái của khu mộ này là phần mộ của thân sinh đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nghĩa trang đã vinh dự được nhiều lần đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm.

Thời gian trôi qua, cùng với sự vươn mình đổi thay của đất nước, Nghĩa trang Liệt sĩ Mai Thủy đã được nhiều lần trùng tu, nâng cấp và tôn tạo khang trang, lần gần đây nhất là vào tháng 6/2014, UBND tỉnh Quảng Bình đã phê duyệt dự án cải tạo, nâng cấp Nghĩa trang liệt sĩ Mai Thủy (giai đoạn 2), hạng mục hỗ trợ nâng cấp nền mộ, bia vỏ mộ với tổng mức đầu tư hơn 4,8 tỉ đồng; trong đó chi phí xây dựng hơn 4 tỉ đồng, đã có 2.070 bia mộ được làm mới. Công trình hoàn thành, được nghiệm thu bàn giao vào tháng 3/2015.

Nghĩa trang liệt sĩ Mai Thủy là nơi an nghỉ của các chiến sĩ đã hy sinh trên chiến trường trong cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại. Đây là một công trình đền ơn đáp nghĩa  quy mô lớn, thể hiện sự tri ân của Đảng và Nhà nước ta đối với những người con trên mọi miền Tổ quốc đã không tiếc máu xương cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Đất nước đã im rồi tiếng súng, khói lửa chiến chinh đã lùi xa, non sông đang trên bước đường phát triển và hội nhập quốc tế. Thành quả ấy, có sự hy sinh to lớn của biết bao người con ưu tú của dân tộc, chẳng ngại hy sinh thân mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc. 

Đứng trước nghĩa trang thiêng liêng này, chúng ta thật xúc động biết bao, càng biết ơn và càng trân trọng, tự hào hơn những gì mà cha anh đã tạo dựng, đã hi sinh xương máu để gieo mầm cho cây đời tươi tốt, ra hoa kết trái như hôm nay, để chúng ta thấy rõ trách nhiệm của mình, những chủ nhân tương lai đất nước: Hãy ra sức học tập, rèn luyện, đoàn kết, biết giúp đỡ mọi người, biết ơn cha mẹ, thầy cô và những người giúp cho chúng ta có được cuộc sống thanh bình, hạnh phúc như ngày hôm nay.