Kính thưa quí vị đại
biểu!
Kính thưa các thầy cô giáo!
Thế giới hôm nay đang chứng kiến những đổi
thay có tính chất khuynh đảo trong mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội nhờ
những thành tựu của công nghệ thông tin (CNTT). CNTT đã góp phần quan trọng cho
việc tạo ra những nhân tố năng động mới, cho quá trình hình thành nền kinh tế
tri thức và xã hội thông tin.
- Xuất
phát từ các văn bản chỉ đạo của Đảng và nhà nước nhất là chỉ thị 58-CT/UW của Bộ
Chính Trị ngày 07 tháng 10 năm 2000 về việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT phục vụ sự
nghiệp Công nghiệp hóa và Hiện đại hóa đã chỉ rõ trọng tâm của ngành giáo dục
là đào tạo nguồn nhân lực về CNTT và đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác giáo
dục và đào tạo.
- Hiện
nay trường chúng ta đã có phòng máy với 21 máy, máy phòng HT, P.HT, văn thư, thư
viện, nối mạng Internet và Tin học được
giảng dạy chính thức, Website riêng của trường, và một số thiết bị khác như 2
máy chiếu Projector, 2 máy tính xách tay, đa số giáo viên đã có máy vi tính tạo
cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử dụng vào quá trình dạy học của mình.
- Công nghệ thông tin mở
ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học.
Những phương pháp dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo, phương pháp dạy học theo
dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng có nhiều điều kiện để ứng dụng
rộng rãi.
- Công nghệ phần mềm phát triển mạnh,
trong đó các phần mềm giáo dục cũng đạt được những thành tựu đáng kể như: bộ
Office, Crocodile, SketchPad/Geomaster SketchPad, Maple, VioLet, E-learning và
các phần mền đóng gói, tiện ích khác. Do sự phát triển của công nghệ thông tin
và truyền thông mà mọi người đều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá
trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần
mềm dạy học này mà học sinh trung bình, thậm chí học sinh trung bình yếu cũng
có thể hoạt động tốt trong môi trường học tập. Nhờ có máy tính điện tử mà việc
thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được
nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống. Thông qua
giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở tạo điều
kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Những khả năng mới mẻ và ưu
việt này của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi
cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách
ra quyết định của con người.
Một
số khó khăn và thách thức :
Theo
nhận định của một số chuyên gia, thì việc đưa công nghệ thông tin và truyền
thông ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu đã đạt được những kết
quả khả quan. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn còn hết sức khiêm tốn. Khó khăn,
vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía trước bởi những vấn đề nảy sinh từ
thực tiễn.
Chẳng
hạn:
- Tuy
máy tính điện tử mang lại rất nhiều thuận lợi cho việc dạy học nhưng trong một
mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại này cũng không thể hỗ trợ giáo viên hoàn
toàn trong các bài giảng của họ. Nó chỉ thực sự hiệu quả đối với một số bài giảng
chứ không phải toàn bộ chương trình do nhiều nguyên nhân, mà cụ thể là, với những
bài học có nội dung ngắn, không nhiều kiến thức mới, thì việc dạy theo phương
pháp truyền thống sẽ thuận lợi hơn cho học sinh, vì giáo viên sẽ ghi tất cả nội
dung bài học đó đủ trên một mặt bảng và như vậy sẽ dễ dàng củng cố bài học từ đầu
đến cuối mà không cần phải lật lại từng “slide” như khi dạy trên máy tính điện
tử. Những mạch kiến thức “ vận dụng” đòi hỏi giáo viên phải kết hợp với phấn trắng
bảng đen và các phương pháp dạy học truyền thống mới rèn luyện được kĩ năng cho
học sinh.
- Bên
cạnh đó, kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một số giáo viên vẫn còn hạn
chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí còn né tránh.
- Việc
dạy học tương tác giữa người - máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng
tạo cho học sinh, cũng như dạy học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và
cách tự khẳng định mình vẫn còn mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên
phải kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học đồng thời phát huy ưu điểm của phương
pháp dạy học này làm hạn chế những nhược điểm của phương pháp dạy học truyền thống.
Điều đó làm cho công nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá trình dạy học, vẫn
chưa thể phát huy tính trọn vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó.
- Việc
sử dụng công nghệ thông tin để đổi mới phương pháp dạy học chưa được nghiên cứu
kỹ, dẫn đến việc ứng dụng nó không đúng chỗ, không đúng lúc, nhiều khi lạm dụng
nó.
- Việc
đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng, chưa xác định
hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Chính sách, cơ chế quản lý
còn nhiều bất cập, chưa tạo được sự đồng bộ trong thực hiện. Các phương tiện,
thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương tiện chiếu
projector, còn thiếu và chưa đồng bộ và
chưa hướng dẫn sử dụng nên chưa triển khai rộng khắp và hiệu quả.
- Việc
kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện triệt để và có chiều sâu; sử dụng
không thường xuyên do thiếu kinh phí, do tốc độ đường truyền. Công tác đào tạo,
công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chỉ mới dừng lại ở việc xoá
mù tin học nên giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều thời gian và công sức để
sử dụng công nghệ thông tin trong lớp học một cách có hiệu quả.
-
Kinh tế hộ gia đình ở xã nhà chưa thật khá giả và trình độ hiểu biết về tin học
của phụ huynh còn nhiều hạn chế nên chưa mua máy vi tính phục vụ cho việc học của
con em mình.
- Hệ
thống điện còn thiếu ổn định nên ảnh hưởng rất lớn đến công tác dạy và học bằng
máy chiếu.
- Một
số em còn đam mê các trò chơi Game trực tuyến lơ đảng việc học hành.
Đề
xuất:
- Hiện nay nhà trường đã có Website
riêng, chúng ta phải tận dụng khai thác hết chức năng của nó tạo ra được một diễn
đàn tuyên truyền và trao đổi thông tin một cách có hiệu quả trong công tác giáo
dục cũng như giảng dạy.
-
Giáo viên cần mạnh dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử
của mình sẽ giúp cho giáo viên rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các
phương pháp dạy học tích cực khác;
- Khi thiết kế Bài giảng
điện tử cần chuẩn bị trước kịch bản, tư liệu (Vedeo, hình ảnh, bảng đồ, ...),
chọn giải pháp cho sử dụng công nghệ, sau đó mới bắt tay vào soạn giảng. Nếu sử
dụng MS PowerPiont làm công cụ chính cần lưu ý về Font chữ, màu chữ (Xanh(đen)-
trắng, vàng/đỏ) và hiệu ứng thích hợp (hiệu ứng đơn giản, nhẹ nhàn tránh gây mất
tập trung vào nội dung bài giảng);
- Nội dung bài giảng điện
tử cần cô động, xúc tích, hình ảnh, các mô phỏng cần xác chủ đề (trong 1 slide
không nên có nhiều hình hay nhiều chữ), những nội dung học sinh ghi bài cần có
qui ước (có thể dùng khung hay màu nền) sẽ khắc phục được việc ghi bài của học
sinh; Nội dung bài giảng chứa nhiều liên kết nhất là liên kết đến hệ thống câu
hỏi để khắc phục những tình huống sư phạm phát sinh (như nhắc lại kiến thức,
dàn bài, hết giờ, … các liên kết nầy có thể đặt trong
slide chủ), cần khai thác thế mạnh của CNTT trong kiểm tra đánh giá và kiểm chứng
kết quả. (Cũng cố bài cần hướng đến các câu hỏi mang tính vận dụng hay các hình
thức trắc nghiệm);
-
Giáo viên cần học, tập huấn các lớp soạn, giảng bài giảng điện tử, thường xuyên
truy vào các trang web và thành viên của diễn đàn: bachkim.vn, dayhocintel.org,
giaovien.net, moet.edu.vn, … mỗi trường cần
có câu lạc bộ “Giáo án điện tử” để trao đổi và rút kinh nghiệm, tiếp thu những
công nghệ mới trao đổi những các làm hay.
-
Trang bị thêm Phòng đa năng và đầu tư đồng bộ như: máy chiếu, máy chụp, nối mạng,
…và hướng dẫn sử dụng, (vị trí đặt máy chiếu, đèn chiếu,
độ sáng cũng cần xem xét) , dự phòng kinh phí cho sửa chữa nâng cấp phần cứng,
phần mềm giáo dục, có phụ cấp cho cán bộ phụ trách phòng này để khắc phục sự cố
và bảo quản sử dụng lâu dài;
- Cấp
trên cần có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các trường triển khai ứng dụng công nghệ
thông tin trong dạy học (triển khai từ đâu và triển khai như thế nào một cách cụ
thể?). Mỗi năm cần tổ chức hội thi “Giáo
viên sử dụng công nghệ Giỏi” để kích thích lòng đam mê sáng tạo phục vụ cho sự
nghiệp giáo dục.
- Các
chuyên gia, các nhà quản lý giáo dục sớm đưa ra tiêu chí đánh giá tiết dạy có sử
dụng công nghệ thông tin, chuẩn bài giảng điện tử để có cơ sở thẩm định, tạo ra
ngân hàng bài giảng điện tử có chất lượng.
- Các
cấp quản lý cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa các quán Game để tránh hiện tượng học
sinh mê Game lơ đảng việc học hành.
- Gia
đình cần quan tâm hơn nữa đến sự học của con em mình như quản lý chặt chẽ quỹ
thời gian các em, mua sắm thiết bị hỗ trợ học tập.
- Tăng
cường ổn định nguồn điện.
- Đầu
tư xây dựng thư viên điện tử phục vụ cho công tác giảng dạy cũng như học tập của
hs.
Đổi mới phương pháp dạy
học hiện đang là vấn đề cốt tử để nâng cao chất lượng dạy học. Đó là một trong
những mục tiêu quan trọng nhất trong cải cách giáo dục ở nước ta hiện nay. Tuy
nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông nhằm đổi mới nội dung,
phương pháp dạy học là một công việc lâu dài, khó khăn đòi hỏi rất nhiều điều
kiện về cơ sở vật chất, tài chính và năng lực của đội ngũ giáo viên. Do đó, để đẩy
mạnh việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong dạy học trong thời gian
tới có hiệu quả, không có gì khác hơn, là nhà nước tăng dần mức đầu tư để không
ngừng nâng cao, hoàn thiện và hiện đại hoá thiết bị, công nghệ dạy học; đồng thời
hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông để mọi trường học đều có
thể kết nối vào mạng Internet. Bên cạnh đó, có sự chỉ đạo đầy đủ, đồng bộ, thống
nhất bằng các văn bản mang tính pháp quy để các trường có cơ sở lập đề án, huy động
nguồn vốn đầu tư cho hoạt động này, góp phần làm thay đổi nội dung, phương
pháp, hình thức dạy học và quản lý giáo dục, tạo nên được sự kết hợp giữa nhà
trường, gia đình, xã hội thông qua mạng, làm cơ sở tiến tới một xã hội học tập.
Trên đây là một số ý kiến tham luận của tôi. Cám
ơn quý vị đại biểu, quý thầy cô đã lắng nghe. Cuối cùng tôi xin chúc quý vị đại
biểu sức khỏe, hạnh phúc, chúc Hội nghị thành công tốt đẹp. Chúc ngôi trường
chúng ta có một năm học mới thành công rực rỡ trên nhiều lĩnh vực.